Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı ilk çeyrek büyüme verilerini paylaştı. Gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) yılın ilk üç ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2 oranında arttı. Büyümeye en yüksek katkı iç tüketimden gelirken, bazı sektörlerde yavaşlama dikkat çekti.
Ekonomide Ilımlı Büyüme: Yüzde 2 Artış Kaydedildi
TÜİK’in açıkladığı verilere göre, Türkiye ekonomisi 2024 yılının ilk çeyreğinde %2 oranında büyüme gösterdi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler de çeyreklik bazda %0,3’lük bir artışa işaret etti.
Yılın ilk çeyreğinde büyüme oranı beklentilerin bir miktar altında kalsa da, küresel ekonomik belirsizliklerin sürdüğü bir ortamda pozitif büyüme gerçekleşmiş olması, ekonomik yönetim tarafından olumlu karşılandı.
Sektörel Dağılım: Hizmet ve Sanayi Öne Çıktı
Büyüme verileri sektörel olarak incelendiğinde, bazı alanlarda ivmelenme görülürken bazı sektörlerde durgunluk dikkat çekti. Özellikle hizmetler sektörü, yılın ilk çeyreğinde büyümeye önemli katkı sağladı.
TÜİK verilerine göre:
- Hizmetler sektörü: %4,3 büyüdü
- Sanayi sektörü: %1,6 artış gösterdi
- Tarım sektörü: %0,6 küçüldü
- İnşaat sektörü: %5,9 büyüyerek dikkat çekti
- Finans ve sigorta faaliyetleri: %2,1 artış yaşadı
Özellikle inşaat sektöründeki toparlanma, kamu altyapı harcamaları ve kentsel dönüşüm projeleriyle ilişkilendirildi.
Harcama Yöntemiyle Büyüme: Tüketim Etkisi
Ekonomik büyümenin itici gücü bir kez daha hanehalkı tüketimi oldu. İlk çeyrekte tüketim harcamaları %7,3 oranında artarken, devletin nihai tüketim harcamalarında %3,9’luk bir yükseliş kaydedildi.
Diğer yandan:
- Mal ve hizmet ihracatı: %4,0 artış
- İthalat: %3,2 artış
- Sabit sermaye oluşumu: %2,5 azaldı
Bu veriler, büyümenin iç talep kaynaklı gerçekleştiğini; yatırım kaleminde ise temkinli davranıldığını ortaya koydu.
Kişi Başına GSYH ve Cari Fiyatlar
2024 yılı ilk çeyreğinde cari fiyatlarla GSYH, 8 trilyon 822 milyar TL olarak gerçekleşti. Dolar bazında ise bu tutar yaklaşık 290 milyar dolar oldu. Kişi başına düşen gelir seviyesinde henüz net açıklama yapılmasa da, iç talep ağırlıklı büyümenin bireysel harcamalara dayandığı görülüyor.
Piyasa Beklentileri ve Yıl Sonu Öngörüleri
Ekonomistlerin büyük kısmı, yılın ilk çeyreğinde büyümenin %2 civarında gerçekleşmesini bekliyordu. Bu oran, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) uyguladığı sıkı para politikalarının iç talep üzerindeki etkisinin hissedildiğini gösteriyor.
Yılın geri kalanı için öne çıkan beklentiler:
- Enflasyonla mücadele süreci büyüme hızını baskılayabilir
- Kamu yatırımları ve ihracat destekleri ikinci yarıda büyümeyi canlandırabilir
- 2024 yılı genelinde %3-3,5 arası bir büyüme oranı hedefleniyor
Finans çevreleri, iç talebin dengelenmesiyle birlikte büyümenin daha sağlıklı bir yapıya kavuşabileceği görüşünde birleşiyor.
Uluslararası Kuruluşların Türkiye Tahminleri
Dünya Bankası, IMF ve OECD gibi kurumlar da Türkiye’nin 2024 yılı büyümesine ilişkin öngörülerini güncelledi. Son tahminlere göre:
- Dünya Bankası: %3,1 büyüme beklentisi
- IMF: %3,0 tahmini
- OECD: %2,9 büyüme öngörüsü
TÜİK’in açıkladığı ilk çeyrek verileri, yıl genelinde bu beklentilere paralel bir büyüme patikası izleneceğini gösteriyor.
